Gramatyka: rzeczowniki vol. 1

Written by Post Comment


 Dzisiaj parę słów o koreańskich rzeczownikach, które różnią się od polskich. Koreańskie rzeczowniki ogólnie nie wyrażają liczby (od kontekstu zależy czy chodzi o liczbę mnogą czy pojedynczą) czy płci (brak rodzaju żeńskiego/męskiego, nie trzeba wymyślać feminatyw, które potrafią brzmieć dziwnie). Do tego mamy jeszcze całą grupę rzeczowników honoryfikatywnych, których używamy kiedy chcemy okazać szacunek podmiotowi zdania!

들 - LICZBA MNOGA

W języku polskim mamy liczbę mnogą i pojedynczą, w języku koreańskim w razie potrzeby możemy utworzyć liczbę mnogą poprzez dodanie partykuły 들 do rzeczownika.

Co to oznacza?

Słowo 나무 - drzewo - może zarówno oznaczać jedno drzewo, jak i drzewa.
  • 책 - książka/książki
  • 사람 - człowiek/ludzie
  • 머리 카락 - włos/włosy
  • 고양이 - kot/koty
Znaczenie będzie zależeć od kontekstu! Spójrzmy na zdanie:

나는 고양이를 좋아해요. 

 Słowo 고양이 oznacza kota/koty, a powyższe zdanie zazwyczaj przetłumaczymy jako "lubię koty", a nie "lubię kota". Zwrócimy uwagę, że w języku koreańskim nie mamy także angielskich "the" czy "an/a" - w tym przypadku to również od kontekstu zależy, czy mówimy o konkretnym rzeczowniku czy ogólnie. W razie potrzeby - jeśli nie jest to jasne z kontekstu, możemy doprecyzować używając 그 - ten/ta/to, tego/tą:

나는 그 고양이를 좋아해요.  - Lubię tego kota.

Zwróćmy uwagę, że sam rzeczownik się nie zmienił: w obu zdaniach mamy  고양이 + partykułę 를

Może zdarzyć się jednak taka sytuacja, kiedy będziemy musieli podkreślić, że chodzi nam o liczbę mnogą. Wtedy do rzeczownika dodajemy partykułę 들:

나는 친구들과 함께 영화를 봐요. Oglądam film (filmy) razem z przyjaciółmi.

 친구들 to przyjaciele; w przypadku robienia czegoś z większą ilością niż jeden przyjaciel warto to podkreślić!

Po dodaniu partykuły 들 do rzeczownika możemy dodawać kolejne partykuły, takie jak 과/와 (함께) - razem z, 이/가 - partykuła podmiotu, i tak dalej. 

Podsumowując, zdanie 나는 책이 있어요 może oznaczać zarówno "mam książkę", jak i "mam książki", ale już zdanie 나는 책들이 있어요 oznacza "mam książki".

Nadużywanie 들 kiedy liczba mnoga jest oczywista z kontekstu (jak w zdaniu "lubię koty") brzmi nienaturalnie. W języku koreańskim używamy liczby mnogiej (rzeczownik+들) jedynie kiedy uznamy to za konieczne, kiedy chcemy podkreślić liczbę mnogą, kiedy nie wynika to z kontekstu. 

마다 - KAŻDY

Inny sposób na uzyskanie liczby mnogiej to dodanie do rzeczownika 마다 (każdy):

나라마다 음식 맛이 달라요. Jedzenie smakuje inaczej w każdym kraju.

  •  나라 - kraj, państwo
  •  음식 - jedzenie, danie, kuchnia (np: 한국 음식 = 한식 - kuchnia koreańska)
  •  다르다 - być różnym (nieregularny)
Użycie 마다 oznacza, że chodzi nam o więcej niż jeden kraj; mówimy tutaj o każdym państwie. Czasami Koreańczycy podwajają rzeczownik przed 마다 aby podkreślić, że chodzi o każdy (wszystkie). Zazwyczaj taki zabieg dokonywany jest ze słowem 집 - dom:

이 도시에는 집집마다 마당에 수영장이 있어요. W tym mieście wszystkie domy mają w ogrodzie basen. / każdy dom ma w ogrodzie...

  • 마당 - ogród, podwórko; też: 정원; 정원 ma bardziej znaczenie ogród (czyli miejsce przy naszym domu w którym sadzimy kwiaty i drzewa), a  마당 podwórka/trawnika przy domu
  • 수영장 - basen
  • 도시 - miasto

Strażak, strażaczka?

Koreańskie rzeczowniki ogólnie nie wyrażają płci/nie mają rodzaju, stąd nie ma potrzeby tworzenia feminatyw. Widać to wyraźnie w przypadku zawodów:
  • 소방관 (lub 소방수) - osoba pracująca w straży pożarnej
  • 경찰관 - osoba pracująca w policji
  • 회장 - osoba pełniąca funkcję przewodniczącego zarządu
Czasami może się jednak zdarzyć, że będziemy potrzebować podkreślić płeć. Wtedy przed rzeczownik dodajemy odpowiednio 여자 (w skrócie 여) - kobieta lub 남자 (w skrócie 남) - mężczyzna:
  • 여학생 - uczennica/uczennice
  • 남학생 - uczeń/uczniowie (chłopcy)
Od powyższych zasad są wyjątki; stanowią je rzeczowniki opisujące członków rodziny:
  • 할머니 - babcia
  • 할아버지 -dziadek
Co więcej rzeczowniki opisujące członków rodziny niosą jeszcze dodatkowe znaczenie - z jakiej części rodziny jest dana osoba (strony mamy czy taty!). Powyższe słowa babcia/dziadek mogą więc być używane jako ogólne zwroty - w ten sposób możemy powiedzieć do kobiety/mężczyzny w wieku naszych dziadków (wtedy są to "społeczne tytuły") lub kiedy odnosimy się do naszej babci i dziadka od strony taty. 

  • 외할머니 - babcia od strony mamy
  • 외할아버지 - dziadek od strony mamy
Zawiłości związane ze słownictwem rodzinnym to temat na osobną lekcję :)

Wracając do słów, które mogą wyrażać płeć - dawniej w Korei 사람 - człowiek, było używane do określania mężczyzn (kojarzycie angielskie man, znaczące także człowiek?)


Z tego powodu tradycyjnie mówiło się 그 사람 - ten mężczyzna, ale już  그 여자 ta kobieta. Dziś słowo 사람 dużo częściej używane jest po prostu jako człowiek, więc jeśli chcemy mieć 100% pewność, że druga osoba zrozumie nas, kiedy chcemy przekazać "ten mężczyzna", najlepiej użyć 그 남자.




Tyle na dzisiaj - choć to dopiero początek wgryzania się w temat rzeczowników!

Tags:

Share:

0 komentarze