Opowieści niesamowite po koreańsku II
W opowieściach niesamowitych 이물담 - i to tych najstarszych - często pojawiają się także duchy gwisin (귀신). Opowieści o duchach były związane z rozwojem rytuałów dotyczących śmierci - zarówno tych dotyczących pamięci o przodkach, jak i pogrzebowych - innymi słowy kultury pogrzebowej 장묘문화. Coraz większy wpływ konfucjanizmu urozmaicił opowieści o duchach, dzięki czemu zaczęły przybierać różne formy. W koreańskich opowieściach możemy odnaleźć duchy-bóstwa, jednak najpopularniejsze stały się przedstawienia duchów pochodzących od ludzi - powstałych po śmierci człowieka.
Gwisin znajdują się na granicy życia i śmierci - powinny udać się do podziemi, ale pozostają na tym świecie ciągle pamiętając o swoim życiu - trzymają je nierozwiązane sprawy. Opowieści o takich duchach nazywamy 원혼설화
- 원한 - uraza (resentment)
- 혼 - dusza (soul, spirit)
- 혼령 - widmo, zjawa (phantom)
- 죽은 사람의 혼령 - widmo osoby zmarłej
Opowieści o duchach, które umarły z pewną urazą i trzymają się tego świata przedstawiają dwa schematy: duch prosi osobę trzecią o pomoc albo nawiedza bezpośrednio kogoś, kto może go uwolnić.
Ten schemat proszenia osoby trzeciej o pomoc występuje w dramie Master's Sun (주군의 태양).
Opowieści o gwisin można podzielić na trzy typy:
- o kobietach potrzebujących pomocy jak w legendzie o Arang
- o mężczyznach, którzy umarli z nieodwzajemnionej miłości (opowieści o pożądaniu) - po śmierci zamieniają się w węża, który podąża za ukochaną
- o duchach zagrażających całej społeczności (wiosce) - związane z rytuałami szamanistycznymi, które mogą przekształcić ducha w bóstwo opiekuńcze wioski (dangsin)
W koreańskim folklorze odnajdziemy także opowieści o duchach związane z konfucjanizmem - są to duchy, które podróżują do świata żywych w dniu obrzędów upamiętniających przodków. Takie duchy - choć przemierzają świat ludzki - ostatecznie same się rozpraszają, więc nie trzeba im pomagać jak w opowieściach 원혼설화 .
Na koreańską tradycję wpływały także inne wierzenia i w opowieściach o duchach - a także innych istotach nadnaturalnych - można odnaleźć także motyw reinkarnacji. Co ciekawe, w takich opowieściach duchy mogą odrodzi się jako ludzie albo o wysokim statusie społecznym (nagroda) albo aby dokonać zemsty.
W opowieściach o duchach możemy odnaleźć różne typy duchów, określające ich cechy:
- 처녀귀신 - duch dziewicy
- 총각귀신 - duch "kawalera"
- 물귀신 - duch wody - czyli osoby, która zmarła poprzez utonięcie
Podsumowując, 귀신 jest ogólnym pojęciem określającym duchy. Nie wskazuje, czy są to istoty zagrażające człowiekowi. 원혼 to duchy mające urazę - to tym mianem zazwyczaj określamy duchy zemsty - choć nie muszą być od razu agresywne, jeśli udzieli im się pomocy w rozwiązaniu sprawy trzymającej je na ziemi.
Duchy zawsze coś powstrzymuje przed udaniem się w zaświaty. Czasami może być to przedmiot, skradziony z grobu - wtedy muszą go odzyskać. Czasami troska o żyjących - muszą się przekonać, że potrafią sobie poradzić bez nich. Najczęściej jednak jest to jakaś uraza, niesprawiedliwa, nagła śmierć. Koreańskie duchy potrafią być także uciążliwe dla żyjących - wariacji jest bardzo wiele.
W Korei istnieje także przeświadczenie, że duchy mogą się objawić bliskim we śnie - kiedy jeszcze nie wiedzą o ich śmierci. Pojawiają się wtedy w białych szatach pogrzebowych. Dlatego takie sny są uznawane za bardzo niepokojące.
Już niedługo kolejna część - tym razem o koreańskim micie o zaświatach!
0 komentarze